Pamięć o przodkach i manipulacje

Fot. D.J.Z.

Jeden z najbardziej naiwnych stereotypów na temat mózgu dotyczy pamięci i wiąże się z całkowicie mylnym porównywaniem go do komputera. Wielokrotnie spotykam się z potocznym przekonaniem, że mózg koduje informacje jak komputer i potem odtwarza je na podobnej zasadzie. Słowem informacje zebrane przez mózg siedzą w nim jak na dyskietce i tylko czekają, aż będą potrzebne. Nic bardziej mylnego, bo mózg nie skanuje, nie zapisuje, nie odtwarza i nie przechowuje gotowych pakietów algorytmicznych jak komputery. Mózg działa w sposób o wiele bardziej złożony i podatny na modyfikacje. Dotyczy to tym bardziej pamięci, która (jak wszystko w mózgu) jest procesem każdorazowego konstruowania informacji na podstawie częściowo zapamiętanych, a częściowo zmodyfikowanych informacji.


Wbrew pozorom pamięć jest bardzo podatna na zniekształcenia i tym większe, im więcej czasu upływa od zapamiętanego doświadczenia. Jednym z najbardziej wskazujących na ten fakt dowodów wiąże się z tzw. selekcją emocjonalną w czasie oraz z ilością tzw. odtworzeń w czasie. Otóż zdarzenia, które wywołały pozytywne emocje są chętniej przywoływane i w związku z tym częściej odtwarzane przy różnych okazjach, niż te, które wiążą się z negatywnymi emocjami, choć te drugie zostawiają silniejszy ślad. Tym nie mniej, każde następne w czasie odtworzenie danego zdarzenia jest bardziej podatne na modyfikację i ulega rzeczywistemu zniekształceniu pod wpływem zewnętrznym oraz naturalnego procesu zanikania tzw. śladów pamięciowych w mózgu. Szczególnie wyraziste jest to wtedy, gdy informacje pozwalające podtrzymać najbardziej obiektywną relację jakiegoś zdarzenia z przeszłości są mocno ograniczone, a na ich miejsce proponuje się nowe. 
Tym ważniejsza jest dbałość o rzetelne dokumentowanie faktów z przeszłości i oddzielanie ich od zniekształceń, którym mogą ulegać w rozmaitych "mózgowo - ideologicznych" okolicznościach. 

Tekst z 2015 roku - platforma bloog.pl WP

Popularne posty z tego bloga

Picasso i schizofrenia

Słaby charakter, czyli mała odporność psychiczna - przejawy

Seks w żałobie